Başladığında yaşam kalitemizi büyük oranda etkileyen alerjiler ile yaşamak zor. Ancak alerjik bünyelerin, alerjilerini kontrol edebilmesi için birçok ilacın yanı sıra, günlük yapabileceği pratikler de bulunuyor.
Neden alerji oluruz?
Alerjiler, bağışıklık sistemimiz polen, toz, evcil hayvan tüyleri gibi yabancı bir maddeye tepki gösterdiğinde ortaya çıkıyor. Bağışıklık sistemimiz, bizi hasta edebilecek veya enfeksiyona neden olabilecek her şeyden koruyan ve antikor olarak da bilinen proteinler üretiyor. Eğer alerjimiz varsa bağışıklık sistemimiz belirli alerjenleri zararlı olmasa bile zararlıymış gibi algılıyor. Alerjenle temas ettiğimizde, bağışıklık sistemimi burun yollarında veya akciğerimizde iltihap oluşturuyor. Alerjene uzun süreli veya düzenli maruz kalmak astımla ilişkili devam eden (kronik) iltihaplanmaya da neden olabiliyor.
Toz alerjisi
Toz alerjisi veya toz akarı alerjisi, ev tozunda yaşayan küçük böceklere karşı alerjik reaksiyona deniyor. Toz alerjisinin belirtiler, birçok alerjide de olduğu gibi hapşırma ve burun akıntısıdır. Eğer toza alerjiniz varsa genellikle hırıltılı solunumunuz olur nefes almada güçlük çekersiniz.
Evinizdeki toz akarlarının sayısını azaltmak için adımlar atarak toz akarı alerjisini kontrol altına alabilirsiniz. Bazen semptomları hafifletmek ve astımı yönetmek için ilaçlar veya diğer tedaviler gerekli olabilir. Semptomlar arasında genellikle, hapşırma, kaşıntılı ve sulu göz, burun tıkanıklığı, burun/ağız veya boğazda kaşıntı, geniz akıntısı, öksürük, yüzde baskı ve ağrı, şiş göz ve mavi renkli cilt bulunuyor. Toz akarı alerjisi hafiften şiddetliye kadar değişebiliyor.
Ne zaman doktora gitmeliyim?
Burun akıntısı ya da hapşırma gibi toz akarı alerjisinin bazı belirti ve semptomları, soğuk algınlığına benziyor. Bazen soğuk algınlığınız mı yoksa alerjiniz mi olduğunu bilmek zor olabilir. Belirtiler bir haftadan uzun sürerse muhtemelen alerjiniz var. Belirti ve semptomlarınız şiddetli ise bir doktora görünmelisiniz. Eğer hırıltılı bir solunumunuz veya nefes darlığınız varsa az bir fiziksel aktiviteyle bile nefes darlığı çekiyorsanız acil yardım almalısınız.
Nasıl teşhis edilir?
Havadaki bir maddeye alerjiniz olduğunu doğrulamak için doktorunuz burnunuzun iç yüzeyinin durumuna bakarken ışıklı bir alet kullanabilir. Havadaki bir şeye alerjiniz varsa burun yolunun astarı şişer ve soluk veya mavimsi görünebilir. Bu doğrultuda kullanılan bazı testler de var:
*Alerji cilt testi: Doktorunuz neye alerjiniz olduğunu belirlemek için bir alerji cilt testi önerebilir. Bu test için bir alerji uzmanına (alerji uzmanına) sevk edilebilirsiniz. Bu testte, küçük miktarlarda saflaştırılmış alerjen özleri, toz akarları için bir öz de dahil olmak üzere, cildinizin yüzeyine batırılıyor.
*Alerji kan testi: Bazı insanlar cilt problemleri olduğu için cilt testi yaptıramazlar veya sonuçları etkileyebilecek bir ilaç alırlar. Alternatif olarak, doktorunuz, toz akarları da dahil olmak üzere çeşitli yaygın alerjenlere karşı spesifik alerjiye neden olan antikorları tarayan bir kan testi isteyebilir. Bu test aynı zamanda bir alerjene ne kadar duyarlı olduğunuzu da gösterebilir.
Alerjim için ne yapabilirim?
Bununla alakalı olarak yapabileceğiniz en kolay şey tozlu ortamlardan kaçınmak. Ancak toz akarlarını çevrenizden tamamen kaldırmanız mümkün olmadığından riski en aza indirgeyebilirsiniz:
*Eğer doktorunuz ilaç verdiyse kullanmalısınız.
*Burun ve sinüslerinizi düzenli olarak tuzlu su ile yıkayabilirsiniz.
*İmmünoterapi deneyebilirsiniz.
*Alerjenlere dayanıklı yatak örtüleri kullanabilirsiniz.
*Yatağınızı ve yastıklarınızı toz geçirmez veya alerjen bloke edici örtülerde saklayabilirsiniz.
*Yataklarınızı haftada bir yıkayabilir ya da silebilirsiniz.
*Nemi düşük tutmaya özen gösterin.
*Çocuklarınız için yıkanabilir oyuncaklar satın alabilirsiniz
*Halıları ve diğer toz akarlarını yaşam alanlarını sıkça temizleyebilirsiniz.
Güneş alerjisi
Güneş alerjisi olarak bilinen güneş üretikeri, genelde bahar ve yaz aylarında görülüyor. Güneşe maruz kalan ciltte kurdeşen oluşmasına neden olan güneş ışığına karşı nadir görülmesine rağmen birçok insanda kronikleşebiliyor. Kaşıntılı, kırmızımsı lekeler veya şeritler genellikle güneş ışığına maruz kaldıktan birkaç dakika sonra ortaya çıkıyor. Kısa bir süre sürebildiği gibi uzun süre de etkisini gösterebiliyor. Güneş alerjisinin belirtileri arasında düşük tansiyon, baş ağrısı, mide bulantısı ve nefes almada zorluk da bulunuyor.
Güneş alerjisinin kesin nedeni bilinmiyor. Güneş ışığı, cilt hücrelerinde histamin veya benzer bir kimyasal salınımı etkinleşince ortaya çıkıyor. Güneş alerjisi antijen - antikor reaksiyonu olarak da tanımlanıyor. Bu reaksiyon, bağışıklık sistemimiz güneş ışığına tepki veren belirli antijen ya da tahriş edici maddeye karşı koymak için antikor ürettiğinde ortaya çıkıyor.
Nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz güneş alerjisini fizik muayenesinden teşhis edebilir. Kızarıklara göre size nasıl oluştuklarını ve kayboluş sürelerini soracaktır.
*Foto testi: Bu test cildinizin farklı dalga boylarındaki bir güneş lambasından gelen UV ışığına nasıl tepki verdiğine bakıyor. Cildinizin tepki verdiği dalga boyu, belirli güneş alerjinizi belirlemenize yardımcı olabilir.
*Yama testi: Cildinize alerjileri tetiklediği bilinen farklı maddeleri koymayı, bir gün beklemeyi ve ardından cildinizi bir güneş lambasına gelen UV radyoasyonuna maruz bırakmayı içeriyor.
Alerjim için neler yapabilirim?
*Güneşe çıkmak durumundaysanız mutlaka güneş koruyucusu sürmeli ve doktorunuz ilaç vermişse onu kullanmalısınız.
*Yoğurt güneş yanıklarına iyi geldiği gibi cildi de besliyor. Yanma hissinin gitmesi için cildinize yoğurt sürebilirsiniz.
*Kabak çekirdeği yağı içerdiği B ve C vitamini bakımından zengin olduğundan birer gün arayla kızaran yerlere sürebilirsiniz.
*Çinko içerikli bitkisel yağlar da alerjik reaksiyonlara neden olan faktörleri ortadan kaldırıyor. Çinko içeren bitkisel yağlar düzenli bir şekilde kullanıldığı takdirde kabarcıkların kısa bir sürede geçmesine yardımcı olabilir.
*Yapılan araştırmalara göre kuru ciltler güneş ışınlarından daha fazla etkileniyor. Bu sebeple su tüketimi çok önemli.
Bahar alerjisi
Bahar alerjisi, bağışıklık sistemi tarafından polenlerin zararlı gibi algılanarak bunlara karşı antikor üretilmesi neticesinde ortaya çıkıyor. Böylelikle polenler veya diğer alerjenler bağışıklık sisteminin hafızasında zararlı olarak görülüyor. Antikor, bağışıklık sisteminde bir kere üretildikten sonra, vücudun aynı polen ya da polen grupları ile her karşılaşmasında “histamin” adı verilen madde otomatik olarak üretilmekte ve alerjik hastalık belirtileri ortaya çıkarıyor. Duyarlı kişi ne kadar çok alerjen ile karşılaşırsa vücudun buna vereceği tepki yani salgılanan histamin miktarı da o kadar fazla olmakta ve bahar alerjisi hastalık belirtileri daha ağır ve uzun süreli geçiyor.
Nasıl teşhis edilir?
Bahar alerjisi belirtileri gösteren tüm hastalara alerji testi yapılması öneriliyor. Bu kişilerin alerji deri prick testi yaptırmaları sonucunda büyük oranda alerji olup olmadığı ve neye karşı alerjisi olduğu kolayca anlaşılabiliyor. Alerji deri prick testi yapılamayan bazı hastalarda ise kanda yapılan ”Spesifik IgE alerji testi” ile de alerji tanısı kolayca konuluyor.
Alerjim için ne yapabilirim?
*Polenlere alerjiniz varsa mümkün mertebe rüzgarlı ve güneşli günlerde dışarıda kalmalısınız. Gözlük takarak gözleriniz korunmalı ve burnunuzu kapatarak dolaşmalısınız.
*Polenlere duyarlıysanız eve geldiğinde kıyafetlerini başka bir odada çıkarmalı ve saçlarda çok polen biriktiğinden tercihen saçlarınızı ve mümkünse duş alarak tüm vücudundaki polenleri en aza indirmelisiniz.
*Özellikle dış ortamdan her kapalı ortama giriş sonrasında en kısa sürede ağzınızı, burnunuzu ve yüzünüzü su ile yıkamalısınız.
Quick Öğrenci Seyahat Sigortası
Öğrenci seyahat sağlık sigortası eğitsel faaliyetler amacıyla yurt dışına çıkan (Erasmus, uzun süreli eğitim, yüksek lisans, dil okulu vb.) öğrencilerin yaptırması gereken bir sağlık güvencesidir.
Detaylı bilgi için:
