Tokat mutfağı, hem sebze yemekleriyle hem de kebaplarıyla sizi kâh Karadeniz’e kâh İç Anadolu’ya götürüyor.
Tokat, altı bin yıllık tarihiyle pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış bir şehir. Pek çok kültürü barındırmış bu şehrin farklı renkleri, mutfağına da yansıyor; lezzet yolculuğunda kendinizi hem Karadeniz’de hem İç Anadolu’da hissediyorsunuz. Rum ve Ermeni mutfağından da izler taşıyan Tokat’ın yöresel lezzetlerini sizler için derledik.
Tokat’ın asma yaprakları
Tokat’ın verimli üzüm bağlarında yetişen asma yaprakları ve o yapraklarla yapılan yaprak sarmaları şüphesiz ki liste başı olmayı hak ediyor. Tokat’ın Erbaa ilçesinde nisan ayının sonu, mayıs ayının başında ilk çıkan yapraklar ile haziran ayında asma ağaçlarının ucunda çıkan son sürgün yapraklarından imal edilen ve salamura halde muhafaza edilen bu yaprakların raf ömrü üretim tarihinden itibaren iki yıl.
Tokat’ta yetişen bu yapraklar sadece Tokat değil, Türk mutfağında da geniş yer kaplıyor. Tokat yaprağının lezzetinin sırrı ise yaprakların incecik oluşu, dolayısıyla kolay pişmesinde. Tokat’ın üzüm bağlarında yetişen üzümleri de es geçmeyelim, özellikle Kazova türündeki üzümler yüksek şeker oranıyla bir hayli rağbet görüyor.
Tokat kebabı
Verimli toprakları ve o topraklarda yetişen sebze ve meyvesiyle nam salan Tokat’ta, hayvancılığın gelişmesiyle birlikte kebaplar ve et yemekleri de mutfaktaki yerini almış. Tokat kebabı da sebzelerle kuzu etinin buluşması sonucu ortaya çıkan bir lezzet.
Tokat çemeni
Tokatlıların vazgeçemediği bir kahvaltılık olan Tokat çemeni, iştah açmasıyla biliniyor. Ev yapımı biber salçasına çekilmiş ceviz, sarımsak, çemen tohumu, kurutulmuş nane, zeytinyağı ve tuz eklenerek yapılan Tokat çemeni, sos olarak ya da kahvaltılarda ekmeğe sürülerek tüketiliyor.
Zile pekmezi
Türkiye’nin pek çok bölgesine yayılmış diğer bir Tokat lezzetiyse Zile Pekmezi. Zile pekmezi adını Tokat’ın Zile ilçesinden alıyor. Beyaz renkte olan Zile pekmezi, ilçenin narince üzümlerinin yumurta akı ile karıştırılmasıyla elde ediliyor. Gerek lezzeti gerekse de faydalarıyla Zile pekmezi, ülke sınırlarını da aşmış durumda, zira Avrupa’da da çokça tercih ediliyor. Kalsiyum, demir, potasyum ve magnezyum bakımından zengin olan Zile pekmezi, özellikle hamile ve çocuk emziren kadınlar için anne sütünü artırması sebebiyle oldukça faydalı. Çocuklar için de zihne faydalı olan pekmez, kansızlığa da birebir.
Niksar cevizi ve cevizli çöreği
Yine Tokat’ın verimli topraklarının meyvesi olan Niksar cevizi de ülke genelinde lezzeti ve yüksek vitamin değeriyle biliniyor. Niksar cevizinden yapılan cevizli Tokat çörekleri de Tokatlıların çayla birlikte tükettikleri ve vazgeçemedikleri lezzetlerden biri.
Tokat gözlemesi
Gözleme, Türkiye’deki hemen hemen her yörede yapılan yiyeceklerden biri. Tokat’ta yapılan gözlemelerin farkı ise bu gözlemelerin çökelekli olması. Tokat’ta bir özel güne ya da festivale denk gelirseniz odun kömüründe yanan saçta pişirilen bu gözlemeleri tatmak için şahane bir fırsat elde edebilirsiniz. Zira bu özel günlerde bol bol çökelekli gözleme yapılıyor, halka da bu gözlemelerden dağıtılıyor.
Tokat keşkeği
Özellikle İç Anadolu olmak üzere pek çok yörede, farklı tariflerle yapılan keşkeğin Tokat’a özgü de bir tarifi var. Tokat keşkeği, bütün dana etinin hafif ateşte bulgur ile kaynatılarak daha sonra fırına verilmesi ile yapılıyor. En çok Tokat’ın Pazar ilçesinde yapılan bu yemek, akşamdan malzemeleri hazırlanarak ekmek fırınlarına (taş fırınlarına) verilir, sabah da fırından alınarak ikram edilir. Tokat'a gelen misafirlere keşkek ikramı yaygındır, o yüzden Tokat’a gidip de keşkek yemeden dönme şansınız oldukça az.
Tokat batı
Islatılmış bulgur, Tokat baklası ve bol su ile yoğurularak bir harç elde edilir ve bu harç, Tokat yaprağına sarılır. Özellikle çay saatlerinin vazgeçilmez aperatiflerinden biri olan Tokat batı, Tokat'ın yöresel bir yemeğidir ve İç Anadolu bölgesinde sıklıkla yapılır.
Tokat pağacı
Tokat ceviziyle elde edilen başka bir lezzet de Tokat pağacı. Sert hamurun içine Tokat cevizi konur ve fırında kızartılır. Kıvamı ekmekten biraz daha sert olan pağaç, üzerine sürülen bal ya da yağla tüketilir ve Tokat köy kahvaltılarının vazgeçilmezlerindendir.
