Okulların açılmasıyla birlikte çocuklar yeniden kalabalık ortamlara döndü. Sınıflar, servisler ve oyun alanları hastalıkların en kolay yayıldığı yerler. Nelere dikkat edilmeli?
Özellikle içinde bulunduğumuz eylül ayında mevsim geçişi nedeniyle bağışıklık sistemi daha hassas hale geliyor. Viral enfeksiyonlarda belirgin bir artış yaşanan bu dönemde en sık görülen sağlık sorunları arasında nezle, grip, farenjit, bronşit, gastroenterit (mide-bağırsak enfeksiyonları), el-ayak-ağız hastalığı ve RSV gibi solunum yolu virüsleri yer alıyor. Bu rahatsızlıklara ek olarak yaz sonu–sonbahar başında alerjik semptomlar da enfeksiyonlarla karışabildiği için ebeveynlerin dikkatli olması gerekiyor.
En temel enfeksiyonları tek cümleyle özetlersek tablo biraz daha belirginleşiyor.
Nezle: Burun akıntısı, hapşırık ve boğazda hafif yanmayla seyreden, genellikle hafif seyirli viral bir üst solunum yolu enfeksiyonu.
Grip (İnfluenza): Yüksek ateş, kas ağrısı ve halsizlikle seyreden, mevsimsel salgınlara yol açabilen bulaşıcı bir solunum yolu hastalığı.
Farenjit: Boğazda ağrı, yanma ve yutkunma güçlüğü ile kendini gösteren, virüsler veya bakterilerden kaynaklanabilen boğaz iltihabı.
Bronşit: Daha çok öksürük ve balgamla seyreden, bronşların iltihaplanması sonucu gelişen alt solunum yolu enfeksiyonu.
Gastroenterit: İshal, karın ağrısı ve kusma ile seyreden, virüs veya bakteriler kaynaklı mide-bağırsak enfeksiyonu.
El-Ayak-Ağız Hastalığı: Özellikle çocuklarda görülen, ağız içinde yaralar ve elde-ayakta döküntülerle seyreden viral bir hastalık.
RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs): Bebekler ve küçük çocuklarda bronşit ve zatürreye yol açabilen yaygın bir solunum yolu virüsü.
Alerji ve enfeksiyonu karıştırmamak için alerjinin de belirtilerini bilmek şart. Bu noktada ayrı tutulması gereken “alerjik semptomlar”, genellikle bağışıklık sisteminin polen, toz, hayvan tüyü veya bazı yiyecekler gibi zararsız maddelere aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkıyor.
En sık görülen alerji belirtileri şöyle:
- Hapşırık, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, kaşıntı
- Gözlerde sulanma, kızarıklık, kaşıntı, şişlik
- Kurdeşen (ürtiker), kızarıklık, kaşıntı, egzama benzeri döküntüler
- Öksürük, hırıltı, nefes darlığı
- Özellikle gıda alerjilerinde, karın ağrısı, bulantı ve ishal
Ebeveynler neler yapabilir
Bu noktada ebeveynler için bazı öneriler hastalıklar karşısında kurtarıcı olabilir. İşte bu ipuçları:
- Çocuklar açısından el hijyeninin alışkanlık haline getirilmesi önemli. Çocuklarınızı okuldan eve gelir gelmez ellerini en az 20 saniye yıkamaları için teşvik edin.
- Su matarası, havlu, tarak veya maske gibi kişisel eşyaları ayırmak önemli. Çocuğunuza da bunu hatırlatın ve bunu uygulamasını sağlayın.
- Beslenmeye özen gösterilmeli. Bağışıklığı güçlendiren C vitamini bakımından zengin, portakal, mandalina, biber gibi yiyecekler ile D vitamini ve çinko açısından zengin besinlerin sofrada yer almasına öncelik verin.
- Yeterli uyku ilaç yerine geçer. Sonuçta yorgun düşen bir beden, enfeksiyonlara daha kolay yakalanabiliyor. Çocukların yaşına uygun uyku düzeninin sürdürülmesine dikkat edilmesi gerekiyor.
- Sıvı tüketimini artırmak da mühim. Çocukların su içme alışkanlığı oyunlarla veya hatırlatıcılarla desteklenebilir.
- Ortamı havalandırmayı ihmal etmemek gerekiyor. Evde ve sınıfta temiz hava sirkülasyonu sağlanması, enfeksiyon riskini azaltır.
- Aşı takvimini gözden geçirip grip aşısı ve rutin çocukluk aşıları konusunda sağlık profesyonellerine danışın.
- Belirtileri gözlemlemeyi ihmal etmemek de önemli. Çocukta görülen, yüksek ateş, şiddetli öksürük, nefes darlığı veya uzun süren ishal durumunda vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulması çok önemli.
Bazı doğru bilinen yanlışlar
Hastalıklar ve ilaçlar konusunda doğru bilinen bazı yanlışlar söz konusu. Bunlardan başlıcaları şöyle:
Yanlış: “Her enfeksiyonda antibiyotik gerekir.”
Doğrusu: Antibiyotikler yalnızca bakteriyel enfeksiyonlarda etkili. Grip ve nezle gibi viral enfeksiyonlarda fayda sağlamazlar.
Yanlış: “Bol C vitamini almak hasta olmayı engeller.”
Doğrusu: C vitamini bağışıklık için destekleyici olsa da tek başına koruyucu olamaz. Dengeli beslenme ve uyku en az vitaminler kadar önemli.
Yanlış: “Ateş her zaman tehlikelidir.”
Doğrusu: Hafif ateş, vücudun enfeksiyonla savaştığının doğal göstergesi. Önemli olan ateşin derecesi, süresi ve eşlik eden diğer belirtiler.
Yanlış: “Hastalık bulaşmaz, bağışıklığı güçlü olanı etkilemez.”
Doğrusu: Virüsler çok hızlı yayılabilir; güçlü bağışıklık hastalığı hafif atlatmaya yardımcı olur ama bulaşı tamamen engellemez.
NOT: Yazı, bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Olası bir sağlık sorununda sağlık profesyonellerine danışın!
