Son yıllarda tüm dünyada hızla yükselen bir trend var: zayıflama iğneleri. Semaglutid, liraglutid ve tirzepatid gibi enjeksiyonlar, bilhassa obezite ve kilo kontrolü konusunda umut vadeden seçenekler olarak gündemde. Ancak uzmanlara göre bu tedaviler ilaç desteğiyle birlikte sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleri olmazsa kalıcı başarı sağlamak pek mümkün değil.
Son dönemde tüm dünyada popüler hale gelen zayıflama iğneleri (semaglutid, liraglutid ve tirzepatid gibi GLP-1 ve GIP etkili ilaçlar), obezite ve fazla kiloyla mücadelede umut verici bir seçenek olarak öne çıkıyor. Ancak bu ilaçların mucizevi bir çözüm olmadığını vurgulayan Anadolu Sağlık Ataşehir Tıp Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Fulya Akın, kalıcı kilo kaybı için yaşam tarzı değişikliklerinin şart olduğunun altını çiziyor.
Zayıflama iğneleri nasıl etki ediyor?
Prof. Dr. Akın’a göre zayıflama iğneleri, vücutta doğal olarak bulunan GLP-1 hormonunun etkilerini taklit ederek iştah kontrolünü sağlıyor. Beyindeki tokluk merkezini uyararak açlık hissini azaltıyor, midenin boşalma hızını yavaşlatarak yiyeceklerin daha uzun süre midede kalmasını sağlıyor. Bu mekanizma sayesinde kişiler daha az yemekle daha uzun süre tok hissedebiliyor.
Özellikle tirzepatid, GIP reseptörlerine de etki ederek yağ metabolizmasını düzenliyor ve yüksek şekerli, yağlı yiyeceklere duyulan isteği azaltıyor. Ayrıca insülin salınımını artırıp glukagonu baskılayarak kan şekeri kontrolüne katkıda bulunuyor. Bu etkiler, özellikle tip 2 diyabet hastalarında önemli avantajlar sağlıyor.
Kimler için uygun, kimler için riskli?
Prof. Dr. Akın, bu tedavilerin obezite tedavisinde belirli kriterlere göre kullanıldığını belirtiyor.
● Uygun gruplar: Vücut kitle indeksi 30’un üzerinde olan obez bireyler veya 27’nin üzerinde olup diyabet, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği ve uyku apnesi gibi ek sağlık sorunları bulunan aşırı kilolu kişiler.
● Uygun olmayanlar: Tiroid medüller karsinom öyküsü olanlar, pankreatit geçirmiş kişiler, hamileler, emziren kadınlar ve ciddi kalp, böbrek veya karaciğer rahatsızlıkları bulunan bireyler için bu tedavi riskli olabilir.
Kalıcı kilo kaybı sağlar mı?
İğneler, kilo kaybı sürecini hızlandırabilir ancak tek başına kalıcı bir çözüm değil. Prof. Dr. Akın, “İlacı bıraktıktan sonra yaşam tarzı değişiklikleri sürdürülmezse verilen kiloların geri alınması çok sık görülen bir durumdur” diyerek uyarıyor. Kalıcılık için sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve doktor gözetiminde sürdürülebilir bir plan gerektiğini vurguluyor.
Yan etkiler ve riskler neler?
Zayıflama iğneleri mide bulantısı, kusma, ishal, kabızlık, karın ağrısı ve baş ağrısı gibi yaygın yan etkilere yol açabiliyor. Daha nadir ama ciddi riskler arasında pankreatit, safra kesesi sorunları ve tiroid tümörleri yer alıyor. Kontrolsüz kullanım ise ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Ayrıca internet üzerinden temin edilen sahte ürünler ölümcül riskler barındırıyor. Bu nedenle tedavi mutlaka hekim kontrolünde yürütülmeli.
Sosyal medyadaki “mucize sonuçlar” yanıltıcı olabilir
Prof. Dr. Akın’a göre sosyal medyada sıkça görülen hızlı kilo verme hikayeleri gerçeği yansıtmıyor. Bunun nedenlerini de şöyle sıralıyor:
● Her bireyin kilo kaybı hızı farklıdır.
● Kısa sürede verilen kilolar genellikle kalıcı değildir.
● Ticari kaygılarla yapılan paylaşımlara eleştirel yaklaşmak gerekir.
Gerçek ve sağlıklı kilo kaybı ancak kişiye özel, bilimsel verilere dayalı ve doktor gözetiminde planlanan bir yaklaşımla mümkündür.
Ünlü isimler de zayıflama iğneleriyle gündemde
Zayıflama iğneleri yalnızca tıp dünyasının değil, magazin dünyasının da en çok konuşulan konularından biri haline geldi. Son dönemde pek çok Hollywood yıldızı ve sporcu bu enjeksiyonlarla zayıfladığı iddialarıyla gündeme geldi.
Tenisin efsane ismi Serena Williams, doğum sonrası formunu korumak için bu tedaviyi destekleyici olarak kullandığını açıkladı hatta reklamlarında bile boy gösterdi. Teknoloji milyarderi Elon Musk da açıkça semaglutid desteğiyle kilo verdiğini ifade eden isimlerden. Kilo kontrolüyle sık sık gündeme gelen Kim Kardashian ve Khloé Kardashian yine bu yönteme başvuranlardan. Aynı şekilde uzun yıllardır kilo mücadelesiyle bilinen ünlü sunucu Oprah Winfrey’in de zayıflama iğneleriyle önemli bir dönüşüm yaşadığı iddia edildi.
Bu isimler, sosyal medyada ilacın popülerleşmesine katkı sağlarken, uzmanlar “herkeste aynı sonuç beklenmemeli” uyarısında bulunuyor. Çünkü bu tedavi bireysel farklılıklara göre etki gösteriyor ve medyadaki “mucize” algısı, çoğu zaman gerçeği yansıtmıyor.
