Hemen herkesin sevimli bulduğu ve sevdiği penguenlerin nesli tükenme tehlikesi altında. Bu deniz kuşlarının yaşamlarına farkındalık yaratmak için bir de özel günleri bulunuyor. 20 Ocak Penguen Farkındalık Günü için penguen cinslerini, özelliklerini, yaşadıkları bölgeleri araştırdık.
Çoğu türü tehlike altında
Siyah beyaz renklerde, sarı ve turuncu gibi farklı bölgesel tüy renklerinde olan, uçamayan ama uçar gibi yüzebilen ve derin dalabilen bir deniz kuş türü olan penguenlerin çoğu, saatte yaklaşık 35 km hızla yüzebiliyor ve üreme alanlarına giderken de yaklaşık 100 kilometreyi rahatça yürüyebiliyor.
Ticari balıkçılık, petrol kirliliği ve iklim değişikliği nedeniyle nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan bu güzel canlıların yaşam alanları ve temel besin kaynakları tehdit altında. Hatta albatrostan sonra nesli tehlike altında olan ikinci kuş türü penguenler. İşte 20 Ocak Penguen Farkındalık Günü bu nedenle doğmuş. Dünya çapında bu günde ilgili kişi ve kurumlar tarafından koruma ve bilinçlendirme çalışmaları düzenleniyor. Umarız ki bir gün onlar sadece oyuncaklarda ve animasyon filmlerde yaşamaz.
18 tür penguen bulunuyor
Mevsimsel veya hayat boyu tek eşli olan bu güzel canlıların boyu 30 ila 120 santimetre arasında değişiyor. Penguenler hamsi, sardalye, istavrit gibi balıklarla, karides ve midye gibi kabuklularla, mürekkep balığı, kalamar, ahtapot gibi kafadanbacaklılarla besleniyor.
Ortalama 15-20 yıl ömürleri olan ve güney yarım kürenin farklı bölgelerinde yaşayan penguenlerin sadece Galapagos türü, beslenme için kısa süreliğine kuzey yarım küreye geçiyor. Gezegenimizde Adelie, Afrika, chin strap (Çene kayışı), imparator, erect-crested (Dik Sorguçlu), Fiordland, Galapagos, gentoo, Humboldt, kral, küçük, makarna, Macellan, kuzey rockhopper, kraliyet, güney rockhopper ve sarı gözlü olmak üzere 18 tür penguen bulunuyor.
Adelie penguenleri: Uzun kuyruk tüylerine sahip olmasıyla fırça kuyruk olarak anılan Adelie penguenleri, Antarktika’daki Güney Orkney Adaları’nda ve Norveç’in Bouvet Adası’nda yaşıyor ve ürüyor.
Afrika penguenleri: Türü tehlikede olan Afrika penguenlerinin üreme ve yaşama bölgesi, Güney Afrika’daki Namibya ülkesi. Ayakları siyah olması nedeniyle bu türün diğer adı kara ayaklı penguen.
İmparator penguen: İmparator penguene, en çok tanıdığımız ve duyduğumuz tür diyebiliriz. Diğerlerine oranla daha büyük bir tür olan İmparator, Antartika’da yaşıyor. İmparatorun nesli tükenme tehlikesi sınırına çok yakın durumda.
Dik Sorguçlu penguen: Tepeli penguen grubuna ait dik sorguçlu penguenin evi, Yeni Zelanda. Tepesindeki dik sarı tüylerle ayırt edilen ve nüfusu giderek azalan bu türün nesli tükenme tehlikesi altında.
Galapagos pengueni: Sayısı en az olan ve nesli tükenme tehlikesi altında olan Galapagos pengueni, boğaz ve göğsündeki bant biçimindeki tüyler nedeniyle bantlı penguen grubunda yer alıyor. Bu penguen türü, adından da anlaşılacağı üzere Ekvador’daki Galapagos Adaları’nda yaşıyor ve ürüyor.
Kral penguenler: İmparator penguenden sonra en büyük ikinci tür olan Kral penguen; Arjantin, Şili, Crozet Adaları, Falkland Adaları, Kerguelen Adaları, Heard Adası, McDonald Adaları, Güney Georgia, Güney Sandviç Adaları’nda ürüyor ve yaşıyor.
Macellan pengueni: Bantlı penguen grubundan olan Macellan’ın nesli tükenme tehlikesi sınırında yer alıyor. Falkland Adaları, Arjantin, Şili, Brezilya, Peru, Uruguay’da üreyen ve yaşayan Macellan penguen adını Portekizli denizci Ferdinand Magellan'dan alıyor.
Kraliyet penguenleri: Nesli tükenme tehlikesine yakın olan Kraliyet penguenleri, tepeli penguen grubunun bir diğer üyesi. Avustralya’daki Macquarie Adası ve Bishop Adası’nda yaşayan bu tür, sarı tepe tüyleri ve koyu kırmızı gözleriyle fark edilebiliyor.
Kaynaklar :
https://www.penguinsinternational.org/
