Gözlüğümüz, otomobilimiz, çantamız, bisikletimiz stilimizi yansıtırken, protezlerimiz neden tek tip olsun? Son zamanlarda pek çok marka özel tasarım protez modelleriyle dikkat çekiyor.
Uzuv kaybı yaşayanların hayatını daha kolay sürdürebilmeleri için üretilen protezler tek tip olmaları nedeniyle sadece işlevsel bir fayda sağlıyordu. Görünüm itibariyle de tatmin etmeyen protezlerin onları örten kılıfları da tek renk ve şekil olarak standarttı. Ama artık devreye üç boyutlu yazıcılar girdi. Ve protezler de kişiselleşmeye başladı. Üstelik fiyatlarındaki ulaşılamazlık da yıkılıyor gibi. Artık yeni teknolojilerle protezleri, renk ve desenlere kavuşturmak daha ucuz yollarla mümkün görünüyor.
Ucuz, renkli, demokratik
Protez bacak kılıflarının en neşeli markası Brezilyalı ID Ethnos'un çıkardığı Furf Design Studio yapımı Confetti. (idethnos.com.br/en/confete) Dünyanın seri halde üretilen ilk renkli, uyarlanabilir protez bacak örtüsü olan Confetti, kendini üç kelimeyle tanımlıyor: Ucuz, renkli ve demokratik. Projenin amacı, foksiyonelliği duygusallıkla birleştirmek, amputelerin rehabilitasyon sürecine, saklanmalarının önüne geçip özgüvenlerini artırarak katkıda bulunmak. Tasarımların rengarenk olmasının bir nedeni de toplumun engelliliğe bakış açısını pozitif yönde değiştirmek. Zaten Confetti, Red Dot en iyi ürün tasarımı ödülünün de sahibi. Marka uzun ömürlü ve esnek bir malzeme olan poliüretan kullanarak maliyeti yüzde 80'e düşürmüş durumda. İnternet sitesinden sipariş verilebilen kılıfların fiyatı ortalama 499 dolar. Renkli kılıfın üzerinde bulunan delikleri ayakkabı bağcıkları, tüyler, deri iplikler ya da ampütenin hayal gücüne bağlı her türlü materyalle süslemek mümkün.
Baştan ayağa moda
Kanadalı Alleles Desing Studio'nun (www.alleles.ca) ürünleriyse çok ama çok daha iddialı. Confetti, yarattığı tasarımlarla amputelere "Saklanmanıza gerek yok" diyorken Alleles'in kılıfları adeta "Ben buradayım" diye bağırıyor. Kuru kafalı, neon renkli, fütürist çizimli, birbirinden ilginç protez kaplamalar ilk bakışta dövmeyi andırıyor. Zaten Alleles Desing tasarımcıları McCauley Wanner ve Ryan Palibroda da "Bu ürün uzuv kaybı yaşayan insanların gardırobuna iltifat etmeli. Moda yoluyla kendinizi ifade etmek, dünyanın sizi nasıl algıladığını projelendiren güçlü bir araçtır" diyor. Moda döngüsünden beslenen firma tasarımlarını da her yıl ilkbahar/yaz ve sonbahar/kış kreasyonları olarak piyasa sürüyor. Ayarlanabilir deri kayışlarla plastikten yapılmış kapakların fiyatlarıysa 250-550 dolar arasında değişiyor.
Giyilebilir sanat
Çek Cumhuriyeti'nden Art4Leg (www.art4leg.com) ise ürünlerini üç boyutlu yazıcılarla üretiyor. Onlar da protez kılıfının şeklini benzersiz kılarak tasarlandığı kişinin yaşam biçimini ve karakterini ifade etmesini amaçlıyor. Kılıflar proteze mıknatısla yapışıyor. Böylelikle modanın şık stili ve sofistike işlevi, protez cihazına yepyeni bir boyut kazandırıyor. Fiyatlar biraz daha pahalı, 1500-2000 Euro arasında değişiyor.
