4458 Sayılı Gümrük Kanunu kapsamında e-ticaret yoluyla Türkiye’ye gelen ürünler için vergi düzenlemeleri yeniden belirlendi. Yeni düzenlemenin getirdiklerini inceliyoruz.
4458 Sayılı Gümrük Kanunu kapsamında e-ticaret yoluyla Türkiye’ye gelen ürünler için yeni bir vergi düzenlemesine gidildi. 6 Ağustos 2024 itibarıyla bireysel olarak yurt dışından getirilen ürünlerin limiti 150 Euro’dan 30 Euro’ya düşürüldü Gümrük vergilerinin değiştirilmesine yurt dışından gelen ürünlerin maliyetini yükseltip yerli üreticilerin ve satıcıların rekabet gücünü artırması perspektifinde bakılabilir. Yapılan değişikliklerin yerli ekonomiyi desteklemek ve üretimi teşvik etmek adına olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmesi mümkün. Ayrıca yapılacak sıkı denetimler sayesinde de tüketicilerin güvenliğinin artırılması, piyasaya giren ürünlerin kalitesinin kontrol altında tutulması da sağlanabilir. Elbette madalyonun bir de diğer yönü olabilir. İşte her açıdan konunun ayrıntıları…
Eşyalar Avrupa Birliği ülkelerinden geliyorsa
Hızlı kargo ya da posta vasıtasıyla gerçek kişilere ulaşan ve mahiyet arz etmeyen eşyaların Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden gelmesi durumunda ilgiliye yüzde 30 tutarında vergi uygulanacak. Ürünler AB ülkeleri dışından geliyorsa, alıcılar yüzde 60 oranında vergiye tabi tutulacak. Ayrıca 4760 Sayılı ÖTV Kanununa ekli IV sayılı listede bulunan bir eşyanın satın alınması durumunda ise alıcı ilaveten yüzde 20 oranında maktu vergi ödeyecek. Önceki düzenlemelerde ise AB ülkelerinden gelen ürünlerde vergi oranı yüzde 18 olarak belirlenmişti. Bunun yanı sıra diğer ülkelerden gelen ürünlerde bu oran yüzde 30 olarak uygulanıyordu. Ancak son yapılan değişiklikler sonucunda toplama bakıldığında vergi oranları yüzde 66 ile yüzde 100 arasında artış göstermiş oldu.
Yurt dışından alışveriş limiti
Gümrük işlemlerinde karşılaşılabilecek olası sorunları önlemek ve denetimleri kolaylaştırmak amacıyla, yurt dışından en fazla beş adet ürün satın alınabiliyor. Yurt dışından limitlerin üzerinde ürün almak da mümkün ancak dikkat edilmesi gerekenler söz konusu. Öncelikle gümrük işlemlerinin sorunsuz bir şekilde tamamlanabilmesi için doğru ve eksiksiz beyan yapılması gerekiyor. Ayrıca ürünlerin gümrüğe takılma olasılığı da mutlaka göz önünde bulundurmalı. Bunun yanı sıra gümrük vergileri ve diğer maliyetler, satın alınan ürünün toplam maliyetini de yükseltebiliyor. Bu nedenle yurt dışından yapılan alışverişlerde limitlerin aşılması durumunda meydana gelebilecek ekstra maliyetleri hesaba katmak gerekiyor. Örneğin limit aşıldığı takdirde ürün bedelinin üzerine yüzde cinsinden belirli oranlarda vergi ekleniyor.
Bazı sektörler sorun yaşayabilir
Öte yandan yapılan değişikliklerin sektörlere bazı olumsuz etkileri de bulunuyor. Küçük ya da orta ölçekli e-ticaret firmaları, artan maliyetler ve gümrük işlemleri nedeniyle zorlanabiliyor. Bunun yanı sıra gümrük prosedürlerinin zorlaşması ve ekstra maliyetler, firmaların rekabet gücünü zayıflatabilir. Ayrıca yurt dışından ürün getiren şirketlerin stok yönetimi ve tedarik zinciri süreçlerinin de olumsuz yönde etkilenmesi mümkün.
Müşteri açısından değerlendirildiğinde ise gümrük mevzuatındaki değişikliklerin hem olumlu hem de olumsuz etkileri söz konusu. Düzenleme, yerli ürünlerin daha rekabetçi olabilmesi, kalitenin artırılması, alıcılara daha kaliteli ürünler sunulmasını sağlıyor. Ancak yurt dışından ürün satın almanın maliyetli hale gelmesi ve teslimat sürelerinin uzaması, tüketici memnuniyetini olumsuz yönde etkileyen bir unsur. Ayrıca artan fiyatlar nedeniyle müşteriler, istedikleri ürünlere ulaşabilmek adına daha yüksek bedeller ödemek zorunda kalabilir. Bu durumun yaşanması, ekonomik gücü sınırlı olan kesimleri zorlayarak satın alma gücünü düşürebilir.
Gümrük vergisi muafiyetinin şartları
Öte yandan bir de gümrük vergisinden muaf olan eşyalar söz konusu. Türkiye Gümrük Bölgesi’ndeki bir gerçek kişiye posta ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen kişisel kullanıma mahsus kitap veya benzeri basılı yayın için bin 500 euroya kadar vergi muafiyeti bulunuyor. Yine Türkiye Gümrük Bölgesi’ndeki bir gerçek kişiye posta ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen, değeri 30 euroyu geçmeyen eşya ile kıymeti yine bin 500 euroyu geçmeyen ilaç cinsi eşyanın değeri üzerinden tek ve maktu vergisinin ödenmesi söz konusu.
Vergileri ödenmek suretiyle posta ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla serbest dolaşıma sokulacak eşyalar da söz konusu. Öyle ki her bir sevkiyat için kıymeti 30 euroyu aşmayan eşyaya, geldiği ülkeye göre tek ve maktu vergi oranı uygulanacak. Söz konusu vergi oranları, eşya AB ülkelerinden doğrudan geliyorsa yüzde 30, diğer ülkelerden geliyorsa yüzde 60, kitap veya benzeri basılı yayın için ise ödemesiz olacak. İlaveten eşyanın 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (IV) sayılı listede yer alması durumunda ise yukarıdaki oranlara ilave yüzde 20 tek ve maktu bir vergi tahsili söz konusu.
Madde madde detaylar
Ticaret Bakanlığının ticaret.gov.tr internet adresindeki soru-cevaplardan derlenen bilgiler ışığında merak edilen hususlara verilen detaylı yanıtlar ise şöyle:
● Diplomatik eşya ve yolcu eşyası hariç olmak üzere posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelenlerde brütün 30 kilogramı geçmemesi gerekiyor. Ağırlığı brüt 30 kilogram ve bedeli 30-1500 euro olacak kişisel kullanım için gelen, ticari miktar ve mahiyette olmayan eşya için hızlı kargo operatörleri kişinin adına detaylı beyan vererek işlemi gerçekleştirebiliyor.
● Posta ve hızlı kargo yoluyla gelen eşyanın vergilendirilmesinde, kargo ücreti dikkate alınmıyor. Aynı gönderici tarafından Türkiye’deki bir alıcı adına gönderilen aynı konşimento muhteviyatı gönderiler bir bütün teşkil ediyor. Bu nedenle tamamının kıymeti birlikte dikkate alınıyor.
● Posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla muaf olarak veya vergileri ödenerek cep telefonu getirilmesi mümkün değil. Dolayısıyla bu yolla cep telefonu getirilmiş olsa dahi hiçbir surette sahibine teslim edilemiyor.
● 30.03.2005 tarihli ve 25771 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5324 sayılı Kozmetik Kanununun ikinci maddesiyle kapsamı belirlenmiş olan kozmetik ürünlerinin muaf olarak posta ve hızlı kargo yoluyla getirilmesi mümkün değil.
● Yolcunun vergiye tabi olmaksızın gelirken getiremediği kişisel eşyasını kargo veya posta yolu ile yollaması mümkün. Yolcunun yanında getiremediği ve kargo veya posta ile gönderdiği kişisel eşyasında 30 kilogram ağırlık veya kıymet limiti bulunmuyor. Kişinin Türkiye’ye giriş yaptığı tarihi ispatlamak amacıyla pasaportu ile birlikte eşyayı getiren posta idaresi veya hızlı kargo firmasına müracaat etmesi gerekiyor.
● Ağırlığı brüt 30 kilogramı ve bedeli 30-1500 euro arasında kişisel kullanım için gelen, ticari miktar ve mahiyette olmayan eşya için hızlı kargo operatörleri kişi adına detaylı beyan vererek işlemi gerçekleştirebiliyor.
