Zorunlu trafik sigortasında, araç satışından sonraki 15 günlük poliçe geçerlilik süresi uygulaması 5 Aralık 2024 itibarıyla sona eriyor. Yeni düzenlemenin, sigortasız araç oranını azaltması ve araç satışında eski sahibin haklarını koruma açısından sektöre önemli katkılar sağlaması bekleniyor.
Adana 4’üncü Tüketici Mahkemesi’nin başvurusuyla, Karayolları Trafik Kanunu’nun "sigorta sözleşmesinin durumun tebliğinden itibaren 15 gün içinde feshedilebilmesi" ve "fesih sonrası poliçenin 15 gün daha geçerli olması"na ilişkin maddeleri, Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından anayasaya aykırı bulunarak iptal edildi. 5 Mart tarihli ve 32480 sayılı Resmi Gazete’de, 13 Ekim 1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 94’üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarının Anayasa’ya aykırı olduklarına ve iptallerinin kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine (5 Aralık 2024 tarihi itibariyle) karar verildi.
AYM, gerekçeli kararında, araç satışı sonrası 15 günlük sigorta korumasının, kaza durumunda eski araç sahibinin haksız yere hasar kaydına maruz kalmasına, ilave prim ödemesi yapmasına ve zararın rücu edilmesine yol açtığını belirterek bu durumun hak ihlali oluşturduğuna dikkat çekti.
Yeni düzenleme neler getirecek?
Daha önceki uygulamada noterler, araç satışlarında sigorta poliçesi sahibinin kim olduğuna bakmaksızın işlem yapıyordu. Bu durum, yeni araç sahibinin poliçe yaptırmadığı 15 günlük süreçte sigortasız trafiğe çıkmasına ve kazalar nedeniyle mağduriyetlerin oluşmasına neden oluyordu. Yeni düzenlemeyle, araç sahiplerinin satış sonrası poliçesiz trafiğe çıkmasının önüne geçilmesi hedefleniyor. Ayrıca bu değişiklikle, sigortasızlık oranının azalması ve sigorta sektörünün eski araç sahipleri üzerindeki yükümlülüklerinin hafiflemesi bekleniyor.
Önceki uygulamada, araç satışından sonraki 15 gün içinde meydana gelen kazalar, eski araç sahibinin sigorta poliçesine işlenebiliyordu. Yeni düzenlemeyle, bu tür haksız durumlar engellenecek ve eski araç sahipleri gereksiz sorumluluklardan kurtulacaktır.
Uygulamanın bir diğer artısı da araç satış işlemlerinde olacak. Noter satış işlemleri sırasında, yeni araç sahibinin sigorta poliçesini aynı gün içinde yaptırması gerekeceğinden, sigorta işlemleri daha hızlı ve düzenli bir şekilde tamamlanacak. Bu da araç sahiplerinin zaman kaybını önleyecektir.
Aynı gün sigorta yaptırmayana ceza
Bu tarihten itibaren, araç satın alan kişiler, satış tarihi itibarıyla aynı gün yeni bir trafik sigortası yaptırmak zorunda. Eğer sigorta poliçesi zamanında yapılmazsa, gecikme cezası uygulanacak.
Düzenlemeler yolda
Türkiye Sigorta Birliği’ne (TSB) göre, AYM kararının getirdiği boşluğun giderilmesi için İçişleri Bakanlığı’nın düzenlemeler yapması bekleniyor. Bu düzenlemelerin, sigortasız araç oranını düşürerek sektöre yeni prim kaynakları oluşturacağı öngörülüyor.
Öte yandan, sigorta acenteleri, araç satışında yalnızca eski poliçeyi iptal etme işlemini gerçekleştirecek; ek bir yükümlülük getirilmesi beklenmiyor. Yeni araç sahipleri ise sigorta poliçelerini yaptırıp ruhsatlarını alarak güvenle trafiğe çıkabilecekler. Ruhsat almaktan vazgeçilmesi durumunda ise yapılan poliçe birkaç gün içinde iptal edilebilecek.
