Yöresel mutfak: Datça!

Yöresel mutfak: Datça!

Ege’nin incisi Datça’nın kendine has, belki de daha önce duymadığınız yemekleri var. Tertemiz havası ve güzel doğası ile turistlerin ilgi odağı olan Datça’nın tadı damağınızda kalacak yöresel yemekleri tarifleriyle birlikte burada!

Muğla’ya bağlı olan ilçede ortaya çıkarılan buluntuların geçmişi milattan önce 2000'lere kadar uzanıyor. Karyalılardan Bizans İmparatorluğu’na varana dek pek çok farklı uygarlığa ev sahipliği yapan bölgenin mutfağı da kültürüyle birlikte zenginleşmiş. Damağınızda kolay kolay unutulmayacak tatlar olarak kalacak yöresel yemekleri Datça’nın bu kadar cazip bir ziyaret merkezi olmasında mutlaka ki rol oynuyor. Balık, badem ve balın baş köşeye kurulduğu yöresel tariflerde bolca ot çeşidi de öne çıkıyor. İşte tarihi, turizmi ve doğal güzellikleri kendisinde birleştiren bu güzel ilçeden yöresel lezzetler…

Garaville (Salyangoz)

Garaville Datça’nın yöresel mutfağında en öne çıkan yemeklerden biri.
Garaville Datça’nın yöresel mutfağında en öne çıkan yemeklerden biri.

Malzemeler:

● 1 kilo salyangoz

● 2 adet soğan

● 1 adet biber

● 3 adet domates

● Salça, zeytinyağı, tuz, karabiber, sarımsak

Datça’nın yöresel mutfağında en öne çıkan yemeklerden biri Garaville. Yılın ilk yağan yağmuruyla beraber ortaya çıkan salyangozların toplanmasıyla yapılan bu yöresel yemek, bölgeyi ziyaret eden turistlerin de favorileri arasında yer alıyor.

Salyangozlar toplanır, ölmeden kabuklarının orta kısmı delinir. Kaynar suya atılır ve ardından süzülür, bu işlem salyangozların kabuğu yumuşayıncaya kadar devam eder. Soğanlar ve biber ince ince kıyılır, bir tencerede zeytinyağı ile kavrulur. Ardından içine küp şeklinde doğranmış domatesler ve salça eklenir. Baharatlar katılır. İyice pişen salyangozlar sosun içine atılıp bir miktar kaynatılır. Son olarak tencereye sarımsak dövülüp eklenir.

Kabak Çiçeği Dolması

Kabak çiçeği hassas bir bitki olduğu için iç harç önden pişirilir.
Kabak çiçeği hassas bir bitki olduğu için iç harç önden pişirilir.

Malzemeler

● 30 adet kabak çiçeği

● 1 su bardağı pirinç

● Yarım su bardağı sarı mercimek

● Yarım su bardağı bulgur

● 2 kuru soğan

● 1 iri domates

● Maydanoz

● Yarım su bardağı zeytinyağı

● Tuz, karabiber

Datça’nın en sevilen yemeklerinden kabak çiçeği dolması için ilk olarak ince doğranmış soğan zeytinyağında sotelenir. Rendelenmiş domates, yıkanmış pirinç, bulgur ve sarı mercimek ilave edilir. 2 su bardağı sıcak su eklenir. Tuz, yenibahar, karabiber ilave edilir. Pişince ocaktan alınır. Biraz bekletilen dolma harcına maydanoz ilave edilir. Ardından bu harç kabak çiçeklerinin içine doldurulur. 1 çay bardağı su ile kısık ateşte pişirilen dolmaların üzerine hafifçe zeytinyağı gezdirilir.

Könger

Könger yemeğine fasulye, nohut ya da buğday eklenebiliyor.
Könger yemeğine fasulye, nohut ya da buğday eklenebiliyor.

Malzemeler:

● 1,5 su bardağı nohut

● 1 kilo könger

● Soğan, salça, zeytinyağı, tuz

Datça’da ocak aylarında görülmeye başlayan, kenger ya da diken otu olarak da bilinen köngerler iki saat önceden ıslatılır. Ardından bıçakla budanır ve uçları kesilip doğranır. Sıvı yağda soğan ile kavrulur. Üzerine salça ilave edilir. Su eklendikten sonra kaynamaya bırakılır. Su kaynadığı zaman önceden haşlanmış nohutlar ilave edilerek pişirilir.

Dallampa

Datça’da iri papatyalara “dallampa” adı veriliyor.
Datça’da iri papatyalara “dallampa” adı veriliyor.

Malzemeler:

● Yarım kilo dallampa

● 1 kaşık un

● 1 fincan sıvı yağ

● 3 diş sarımsak

● 1 su bardağı su

Datça’da iri papatyalara “dallampa” adı veriliyor. Dallampa yemeğinde ise bu iri papatyaların henüz olgunlaşmamış yeşil bitki kısmı kullanılır. Dallampalar güzelce haşlanarak bir kaba alınır. Sıvı yağda un kavrulduktan sonra tuz ve salça ilave edilir. Üzerine dövülmüş sarımsak konur. Hazırlanan sos ocaktan alınarak dallampaların üzerine dökülür. Bir su bardağı kaynamış su ilave edilir ve beş dakika birlikte kaynatılır.

Labada Dolması

Labada bitkisi tıpkı ıspanağa benziyor.
Labada bitkisi tıpkı ıspanağa benziyor.

Malzemeler:

● Labada yaprakları

● Pirinç, soğan, maydanoz, salça, zeytinyağı, tuz, kimyon, karabiber

Datça’da bolca yetişen ve her yörede farklı bir isimle anılan labada bitkisi tıpkı ıspanağa benziyor ve onun gibi hazırlanıp pişirilebiliyor. İlk olarak yağda ince doğranmış soğanlar kavrulur. Bir yemek kaşığı salça eklenir Pirinç, maydanoz, karabiber, kimyon ve tuz ilave edilerek kavrulur. Bir bardak su eklendikten sonra ocaktan indirilir. Bu harç, labada yapraklarının içlerine konur ve sarılır. Tencereye dizilen sarmaların üzerine iki bardak su eklenir ve yağ gezdirilerek kaynatılır.

Otlu kol böreği̇

Otlu kol böreğinin içinde Datça’nın güzide otları kullanılıyor.
Otlu kol böreğinin içinde Datça’nın güzide otları kullanılıyor.

Malzemeler:

● Zemperlik, karakazıyak, dığlan, hindiba, maydanoz

● 1 kuru soğan

● 1 kg un

● Çökelek, kırmızı pul biber, tuz, zeytinyağı

Datça’nın yöresel otlarıyla lezzetine lezzet katan bir yemek de otlu kol böreği. Unun içine biraz yağ ve tuz eklenerek hamur yapılır ve yarım saat dinlenmeye bırakılır. Otlar ince ince doğrandıktan sonra maydanoz, soğan, çökelek peynir, kırmızı pul biber, tuz ve sıvı yağ eklenerek bir karışım elde edilir. Hamurdan portakal büyüklüğünde bezeler ayrılarak yufkalar açılır. Arasına harç eklenerek yuvarlanır ve tepsiye dizilir. Tepsiye dizilen hamurların üzerine çırpılmış yağ ve yoğurt ince ince sürülür. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında pişirilir.

Mürdümük çorbası

Mürdümük, mercimeğe oldukça benzer bir bakliyat.
Mürdümük, mercimeğe oldukça benzer bir bakliyat.

Malzemeler:

● 2 su bardağı mürdümük

● 1 soğan

● 5 bardak su

● Sıvı yağ, tuz

Mercimeğe benzeyen bir bakliyat olan Mürdümük Datça’da da bol bol tüketiliyor. Özellikle çorbası yaz - kış demeden severek içiliyor. Çorbayı hazırlamak için ilk olarak mürdümükler suda haşlanır. Soğanlar doğrandıktan sonra yağda kavrulur ve haşlanmış mürdümüklerin üzerine eklenir. 10 dakika kadar kaynatılır.

Tilki kavurma

Bu yemeğe tilkişen kavurma da deniyor.
Bu yemeğe tilkişen kavurma da deniyor.

Malzemeler:

● Bir tutam tilki otu

● 1 baş soğan

● 2 yumurta

● Sıvı yağ, tuz

Yemek konusunda yeşili seven Datça’nın masalardan eksik olmayan bir diğer yöresel lezzeti de tilki kavurma. Tilkişen kavurma da denen bu tarif için bölgede bol bol bulunan tilki otu kullanılıyor Sıvı yağ tavaya konur ve doğranmış soğanlar eklenir. Biraz kavrulduktan sonra tilki otu katılır. Beş dakika kavrulduktan sonra tavaya yumurtalar kırılır ve tuz eklenir. İyice karıştırılır. Yumurtalar piştiğinde ocaktan alınır. Aynı tarifi kışıyak otuyla ya da ütmek otuyla da yapabilirsiniz.

Ekşili balık

Ekşili balık özellikle Muğla’da çok tüketiliyor.
Ekşili balık özellikle Muğla’da çok tüketiliyor.

Malzemeler:

● Kişi sayısı kadar mercan balığı

● 3-4 diş taze/kuru sarımsak

● 1 yemek kaşığı salça

● 1 yemek kaşığı un

● Yarım çay bardağı sıvı yağ

● Yarım limon

● Tuz, karabiber

Datça’nın balık restoranlarının menüsünde sık sık görülen ekşilik balık hem fırında hem de tencerede yapılabilen yemeklerden biri. Çoğu zaman limonla tat verilen tarifin bazı yerlerde nar ekşili versiyonu da görülebiliyor. Balıklar temizlenir, tuzlanır ve yarım saat kadar bekletilir. Balıklar unlanmış olarak tavada kızgın yağa atılır, hafif pişirilir ardından bir kaba alınır. Balık kızartılırken bir yandan da un kavrulur, pembeleştirecek kadar salça ile balığın üstünü örtmeyecek miktarda su eklenir. Az pişirilmiş olarak bekleyen balıklar, kaynayan sosun içine alınır. Ardından doğranmış sarımsaklar eklenir. Ocağın altını kapatmadan hemen önce limon suyu ilave edilir.

Turp ucu salatası

Bu salata için taze turplar kullanılıyor.
Bu salata için taze turplar kullanılıyor.

Malzemeler:

● Yarım kilo turp ucu

● Yarım limon

● 4 diş sarımsak

● Sıvı yağ

Datça’nın güzel bahçelerinden toplanan taze turplarla yapılan bu salata bölgede bolca tüketiliyor. Turpların uçları bıçakla ayrılır. Turp uçları kaynar suda haşlanırken bir kapta sıvı yağ, limon ve dövülmüş sarımsak ve tuz iyice çırpılır. Bu karışım haşlanıp süzülmüş turp uçlarının üzerine ilave edilir.