“Yerli üretim” artık ekonomik dayanıklılığın, ulusal güvenliğin ve küresel rekabet gücünün tam merkezinde yer alıyor. Bu alanın güvenliği de önem arz ediyor.
Ülkemizde her yıl 12-18 Aralık arasında kutlanan “Yerli Malı Haftası” çoğumuzun aklında okul sıralarında düzenlenen yerli ürün etkinliklerini canlandırır. Fakat bugün dünya öyle bir yer haline geldi ki “yerli üretim” artık sadece nostaljik bir hatıra ya da tüketim tercihi değil; ekonomik dayanıklılığın, ulusal güvenliğin ve küresel rekabet gücünün tam merkezinde yer alan bir gereklilik.
Bununla beraber, son birkaç yılda yaşanan pandemi, jeopolitik gerilimler, enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar ve tedarik zincirlerindeki ani kopuşlar bizlere çok net bir şey öğretti. Üretimi ve tedariki kendi ayakları üzerinde durarak gerçekleştiren ülkeler, kriz dönemlerinden çok daha güçlü çıkıyor. İşte bu yüzden Yerli Malı Haftası’nı artık daha geniş bir perspektifle ele alıyoruz.
Türkiye’nin yerli üretim gücü neden önemli
Türkiye, genç nüfusu, üretim kültürü ve çevresindeki geniş pazarlara yakınlığı sayesinde aslında güçlü bir üretim ülkesi. Son yıllarda savunmadan yazılıma, elektrikli araçlardan biyoteknolojiye kadar pek çok alanda yerli üretimde önemli adımlar atıldı. Bunun arkasında yalnızca ekonomik bir tercih değil; dışa bağımlılığı azaltma, kaynakları ülke içinde tutma ve küresel krizlere karşı daha dayanıklı olma hedefi yatıyor. Yerli üretim; iş gücünden tedarike, teknolojiden Ar-Ge’ye, toplumun neredeyse tüm katmanlarını etkiliyor. Bir ülkede üretim ne kadar çeşitlenirse, ekonominin kasları o kadar güçleniyor.
Dünyanın tedarik zinciri de değişiyor. Peki ama bu hikayede Türkiye hangi rolü üstleniyor? Pandemi sonrası dünya artık uzun ve kırılgan tedarik zincirleri istemiyor. Herkes “yakın tedarik”, “güvenilir ortaklar” ve “bölgesel üretim” modellerine yönelmiş durumda. Bu eğilimler Türkiye’nin tam da avantajlı olduğu bir alana işaret ediyor.
Avrupa şirketleri, tedariki Uzak Doğu yerine daha yakın ülkelere taşımaya çalışıyor. Türkiye’nin coğrafi konumu, hızlı teslimat kabiliyeti ve üretim kalitesi bu arayışa doğrudan karşılık veriyor. Lojistik altyapının gelişmesi ve dijitalleşme, Türkiye’yi bölgesel bir üretim ve dağıtım merkezi haline getiriyor.
Kısacası dünya değişirken Türkiye’nin rolü de git gide büyüyor. Tedarik zinciri güvenliği lüks değil zorunluluk. Bugünün dünyasında sadece ürün üretmek yetmiyor; o ürünün hammaddesinden taşınmasına, stok yönetiminden sürdürülebilirliğine kadar tüm zincirin güvenli olması gerekiyor.
Tedarik zinciri güvenliği demek; krizlere dayanıklı tedarikçiler, yerli ve sürdürülebilir hammadde kaynakları, dijital izlenebilirlik, kalite ve standart uyumu, çevresel sorumluluk demek. Ekonomik dalgalanmalara, jeopolitik risklere ve afetlere karşı dirençli tedarikçilerle çalışmak, yerli ve sürdürülebilir hammadde kaynaklarını güçlendirmek, üretimden teslimata kadar tüm adımların dijital araçlarla izlenebilir hâle getirilmesi kritik önem taşıyor. Aynı zamanda ulusal ve uluslararası kalite standartlarına uyum, sertifikasyon süreçlerinin doğrulanması, çevresel sorumluluk ilkelerine bağlılık ve karbon ayak izinin azaltılması gibi unsurlar da güvenli bir tedarik zincirinin ayrılmaz parçaları. Böylesi bütüncül bir yaklaşım, bir ülkenin hem ekonomik dayanıklılığını hem de stratejik bağımsızlığını koruyabilir ve işletmelere daha öngörülebilir, güçlü ve rekabetçi bir üretim-modeli sağlayabilir.
Türkiye, özellikle KOBİ’lerin dijitalleşmesi, yeşil dönüşüm projeleri ve bölgesel üretim ağlarının güçlenmesi sayesinde büyük bir fark yaratacak potansiyele sahip.
En güçlü tedarik zincirleri, yerli üretimin güçlü olduğu ülkelerde kuruluyor. Çünkü zincirin kritik halkaları dışa bağımlı olduğunda en küçük küresel sarsıntı bile tüm sistemi etkiliyor. Bu yüzden yerli üretimin gelişmesi yalnızca ekonomiyi değil: teknoloji yetkinliğini, veri güvenliğini, istihdamı ve sürdürülebilir kalkınmayı da doğrudan güçlendiriyor.
Yerli Malı Haftası’na bir de bu gözle bakın!
Bugün, Yerli Malı Haftası, “yerli ürün alalım” çağrısından çok daha fazlasını ifade ediyor. Bu hafta, Türkiye’nin gelecekte nasıl bir üretim ülkesi olacağına, küresel tedarik zincirlerinde nasıl bir rol üstleneceğine ve krizlere karşı nasıl daha dayanıklı olabileceğine dair önemli bir hatırlatma niteliği taşıyor.
Dünyanın hızla değiştiği bu dönemde güçlü bir yerli üretim; sadece ekonomik bir strateji değil, aynı zamanda bir güvenlik, bağımsızlık ve sürdürülebilirlik meselesi. Türkiye’nin üretim potansiyeli, yenilikçi girişimcileri, dinamik iş gücü ve stratejik konumu bir araya geldiğinde, yerli malı bilinci yalnızca bir haftalık bir hatırlatma değil; geleceği şekillendiren uzun vadeli bir vizyon olarak karşımıza çıkıyor.
