Bugün “2 Nisan Uluslararası Çocuk Kitapları Günü”. Her yaş grubuna özel olarak yazılan çocuk kitaplarının çocukların gelişimi üzerinde önemli katkıları bulunuyor.
1967 yılından bu yana her yıl, “Küçük Deniz Kızı”, “Çirkin Ördek Yavrusu” gibi ünlü çocuk masallarının yazarı Hans Christian Andersen’in doğum günü olan “2 Nisan”, Dünya Çocuk Kitapları Günü olarak kutlanıyor.
Çocuk kitapları, çocukların kendilerini ve dünyayı algılamalarını, kişiliklerinin gelişimini olumlu yönde etkilediğinden çok kıymetli eserler. Özellikle gelişme dönemlerine uygun olarak kaleme alınan çocuk kitaplarındaki hikayeler, çocuklara kural koyma, sınır belirleme, davranış değişikliği gösterme gibi önemli konularda faydalı bir eğitim unsuru olarak öne çıkıyor. Çocuğun kendisi ve diğer insanlarla kurduğu sevgi bağını da güçlendiriyor.
Bebeklik döneminde kitabın faydası
Çocuğun kişilik gelişimine etki eden dönemlere göre kitapların üstlendiği görevler de çeşitlenebiliyor. Örneğin erken çocukluk yani bebeklik döneminde kitaplar şu görevleri üstleniyor demek yanlış olmaz:
Duyusal ve bilişsel gelişime katkı: Bu noktada görsel ve dokunsal algı, ses algısı ile dikkat gelişimi, dil algısı gibi birçok konuda kitap önemli bir destek güç oluyor.
● Resimli kitaplar, bebeklerin görsel algılarını geliştiriyor ve renkli resimlerle bebeklerin dikkatini çekiyor.
● Farklı dokulardaki kumaşlar (peluş, pürüzlü kağıt, parlak yüzeyler gibi) bebeklerin dokunsal algılarını ve hislerini geliştiriyor.
● Hem sesli kitaplar hem de kitabın seslendirilmesi, hikayenin okunması bebeğin ses algısını güçlendiriyor. Farklı tonlamalar, sesler ve ritimler bebeğin duyularını harekete geçiriyor.
● Bebeğe kitap okurken küçüğün odaklanma becerisi geliştirmesine de katkı sağlıyoruz. Bu da genel dikkat gelişimine katkı sağlıyor.
Dil gelişimine olumlu etkisi: Kitapların dil gelişimine katkısı tartışılmaz. Özellikle bebeklikten itibaren bu katkıdan destek almak önemli.
● Bebeklere kitap okumak, onların sözcük dağarcığını genişletiyor. Farklı kelimelerle tanışmalarını ve bu kelimeleri duymalarını sağlıyor.
● Bebeklerin sesleri taklit etmesi dil gelişimlerini destekliyor. Kitaplardaki hayvan seslerini, araç seslerini okuyan büyüğünün taklidinden öğrenen bebek, kendi taklit yeteneğini de geliştiriyor.
● Kitaplar sayesinde bebekler doğru cümle yapısı ve dilbilgisi kurallarını en erken dönemde fark etmeden öğreniyor.
Bağışıklık sistemine ve uyku düzenine katkı: Kitap okumanın hemen her yaş için sakinleştirici bir etkisi olduğu biliniyor.
● Bebeğe kitap okumanın sakinleştirici bir etkisi var. Bu şekilde stres seviyesi düşüyor ve bağışıklık sistemi destekleniyor.
● Rutin bir şekilde kitap okunan bebeklerde düzenli bir uyku alışkanlığı geliştiği biliniyor. Bu da hem bebeğin hem de ailenin çok daha iyi dinlenmesini sağlıyor.
Bağ Kurma ve Sosyal Gelişim: Özel olarak ayrılan kitap okuma zamanı, ebeveynlerle bebek arasında güçlü bir bağ oluşturuyor. Bu etkileşimler, duygusal bağın güçlenmesine katkı sağlıyor aynı zamanda özellikle interaktif kitaplar bebeklerin sosyal etkileşimlerini artırabiliyor.
Okul öncesi dönem; hayaller ve gerçekler
Özellikle okul öncesi dönem, çocukların yaşamını devam ettirmesi için edinmesi gereken becerilerin edinildiği bir zaman dilimidir. Okul öncesi dönemde edinilen öğrenme davranışı ve beceriler, çocukların diğer yaşam alanlarındaki öğrenme durumlarını da doğrudan etkiliyor. Bilişsel, duygusal, sosyal ve diğer alanlarda gelişim göstermeye başlayan çocuklara en önemli desteği de çocuk kitapları veriyor. Çocukların öğrenim süreçlerinin doğru ilerlemesi için çocuğun kitaplarla iyi bir etkileşim kurması tavsiye ediliyor.
Tıpkı bebeklerde olduğu gibi kitapların çocuk gelişimine olan katkıları da kalem kalem şöyle sıralanabilir:
● Kitaplar çocukların dil gelişimini olumlu yönde etkiliyor. Çocuklar okudukları farklı hikayelerde, farklı konularda karşılaştıkları kelimeler sayesinde dil becerilerini geliştiriyor.
● Kitaplar çocuklara doğru cümle yapıları ve dilbilgisi kuralları hakkında bilgi veriyor.
● Hikayeleri takip etmek, karakterleri anlamak ve olay örgüsünü çözmek çocukların okuma becerisini artırıyor.
● Hayal gücü ve yaratıcılığı destekleyen kitaplar sayesinde çocuklar, farklı hikayelerdeki karakterlerle empati kurarak farklı dünyaları keşfediyor.
● Özellikle resimli kitaplar küçük çocukların hikayeleri anlamalarına ve hayal dünyalarını genişletmelerine destek veriyor.
● Kitaplardaki hikayeler sayesinde çocuklar, duyguları tanımaya, ifade etmeye ve empati yapmaya başlıyor.
● Kitaplar sayesinde çocuklar paylaşma, yardımlaşma, arkadaşlık gibi konularda doğru davranmayı öğreniyor.
● Doğa, tarih, bilim gibi çeşitli alanlardaki kitaplar, çocukların meraklarını artırıp onları bu konularda öğrenmeye teşvik ediyor.
● Kitaplarla kendi başlarına vakit geçiren çocukların bağımsızlık duyguları gelişiyor.
● Kitapları anlayarak bitirip soruları yanıtlamak çocuklara başarı ve özgüven duygusu aşılıyor.
Sonuç olarak kitaplar çocuk gelişimi için çok önemli araçlar. Hem eğitici hem de eğlendirici olmaları, çocukların birçok alanda gelişimine katkı sağlıyor. Bu nedenle, çocukların yaşlarına uygun kitaplarla düzenli olarak temas etmeleri çok çok önemli.
