Dönüşen sigortacılıkta geleneksel modellerin yanında artık alternatif ve etik temelli yeni yapılar da yükseliyor. Katılım sigortası da bunlardan biri…
En genel haliyle katılım sigortası, “müşteri–şirket” ilişkisinden çok “katılımcı–havuz birlikteliği” modeli üzerine kurulu bir sistem. Katılımcılar primlerini ortak bir havuza yatırıyor, bu havuzdan oluşan zararlar karşılanıyor. Sigorta şirketi burada havuzu yönetiyor ve yönetim hizmeti karşılığında bir vekalet/komisyon ücreti alıyor. Yani risk, şirket tarafından değil, havuz tarafından üstleniliyor. Bu yapı hem şeffaf hem de topluluk temelli bir dayanışma mekanizması yaratıyor. Özellikle belirsizlik gibi unsurların sistemden dışlanması birçok kullanıcı için “finansal” bir güven alanı oluşturuyor.
Katılım sigortası alanı, son 10 yılda Orta Doğu ve Güneydoğu Asya’da güçlü bir büyüme ivmesi yakaladı. Malezya, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya ve Pakistan, sektörün en büyük pazarını oluşturuyor. Afrika’nın kuzeyinde Fas, Tunus, Nijerya gibi ülkelerde de pazar hızla genişliyor.
Batı ülkelerinde ise katılım sigortası etik finans, sosyal dayanışma fonları ve sürdürülebilir yatırım modelleri arayan yeni nesil tüketiciler tarafından ilgi görüyor. Avrupa’da İngiltere, Almanya ve Lüksemburg bu alanda öncü merkezler halline gelmeye başladı.
Sigorta şirketleri için yeni müşteri segmentleri
Sigorta şirketleri için katılım modelleri yalnızca “alternatif ürün” değil; aynı zamanda genişleyen bir müşteri havuzu anlamına geliyor. Bu potansiyeli birkaç başlıkla özetleyebiliriz:
Güvence talep eden büyük bir kitle: Bazı ülkelerde nüfusun bir bölümü, inançları veya etik hassasiyetleri nedeniyle geleneksel sigorta ürünlerine mesafeli durabiliyor. Katılım sigortası bu grubu sistemin içine dahil ediyor ve yeni bir penetrasyon alanı yaratıyor.
Arayışta olan genç profesyoneller: Küresel trendler gösteriyor ki Z ve Y kuşakları finansal ürünlerde “etik, şeffaf ve topluluk odaklı” çözümlere yöneliyor. Sistemin dayanışma temelli yapısı, bu kuşakların değerleriyle doğal bir uyum içinde.
Göçmen nüfus: Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaşayan göçmen nüfus katılım sigortacılığı için ciddi bir büyüme potansiyeli sunuyor. Dijital dağıtım kanallarıyla bu segment kolayca erişilebilir hale geliyor.
KOBİ’ler ve mikro işletmeler için alternatif seçenek: Katılım sigortası, özellikle risk paylaşımının önemli olduğu sektörlerde KOBİ’ler için bir güvence alanı sağlıyor. Mikro katılım sigortası modelleri ise düşük gelirli kesimlerde finansal kapsayıcılığı artırıyor.
Farklı bir risk yönetimi aracı
Katılım sigortası yalnızca bir ürün değil, sigorta şirketleri için yeni bir risk yönetimi perspektifi sunmak anlamına geliyor. Nedir bu yeni aracın farkları?
Öncelikle ilk farklılık, riskin şirket bilançosundan havuza taşınması hususunda. Geleneksel sigortada risk şirketin üzerinde; katılım sigortasında ise risk havuz tarafından karşılanıyor. Bu, şirketlerin sermaye ve rezerv yapılarını daha esnek şekilde yönetmesine imkan veriyor. Kriz dönemlerinde havuz temelli dayanışma modeli, riskin dağıtılmasını kolaylaştırıyor. Katılım reasüransı ile küresel risk transferi sigorta şirketlerinin uluslararası risk kapasitesini artırıyor. Bu yeni sistem, dayanışma, şeffaflık ve etik yönetim ilkeleri, ESG (Çevresel–Sosyal–Yönetişim) kriterleriyle uyumlu. Bu nedenle de katılım sigortacılığı uzun vadede sürdürülebilir sigortacılığın da önemli bir bileşeni olabilir.
Potansiyeli yüksek olarak görülen katılım sigortasının geleceği birkaç temel dinamikten besleniyor:
Etik finans akımlarının güçlenmesi
Dijitalleşme sayesinde düşük maliyetli katılım sigortası modellerinin ortaya çıkması
Regülasyonların netleşmesi ve devletlerin finansal kapsayıcılık hedefleri
Bu unsurlar birleştiğinde, katılım sigortasının yalnızca bir “niş ürün” değil, sigortacılık sektörünün geleceğinde payı giderek artacak bir model olduğu açıkça görülüyor.
Katılım sigortası, global sigorta pazarının en dikkat çekici alternatiflerinden biri haline geliyor. Sektör için yalnızca yeni müşteri segmentlerine açılan bir kapı değil; aynı zamanda riskin daha adil, şeffaf ve topluluk odaklı paylaşıldığı modern bir yönetim aracı. Geleneksel sigortacılığın yapısını tamamlayan bu model, etik finans değerleriyle birleştiğinde hem ulusal hem de uluslararası pazarlarda güçlü bir büyüme potansiyeli taşıyor.
