Elektrikli otomobil satışları tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de artıyor. Fakat ABD ve AB fosil yakıtlı araçları vergi kıskacına alırken biz tam tersi bir politika uyguluyoruz. Peki bu araçlar ne zaman ülkemizde de yaygınlaşacak?
Dünya devi otomobil markaları geleceği elektrikli araçlarda görüyor. Alman üretici Volkswagen, emisyon cezalarından sonra geleceği elektrikli modellerde arayacağını net olarak açıklamıştı. Marka elektrikli model gamını oluşturacak ID ailesi için Modüler Elektrik Yapı (MEB) geliştirdi. 2019’dan itibaren menzili 600 kilometreye kadar uzayacak elektrikli modellerde kullanılacak platform üzerine küçük sınıftan sedana, SUV’dan minibüse kadar çok sayıda araç üretilmesi planlanıyor.
Markanın satış hedefleri de iddialı. VW Grup, 2025 yılına gelindiğinde toplam satışlarının yüzde 25’inin elektrikli araçlardan oluşması bekleniyor. Şu anda grubun toplam satışı 10 milyon adet olduğu düşünüldüğünde yaklaşık 2.5 milyon adet elektrikli araç satışı gündemde. Aynı hedefler Türkiye pazarı için de geçerli. Güncel olarak ülkemiz pazarında grubun sattığı yaklaşık 130 bin otomobilin yüzde 25’inin elektrikli olması planlanıyor. Elektrikli dönüşüm için 6 milyar euro kaynak ayıran VW’ni diğer Alman markalar da izliyor. Mercedes, BMW, AUDI, Porsche ve Opel başta olmak üzere diğer Alman üreticiler de milyarlarca euro yatırımla yüzde 100 elektrikli otomobillere geçme planlarını şimdiden açıkladı.
Türkiye’de yavaş da olsa gelişiyor
Peki ülkemizdeki elektrikli araçlarda nasıl bir yol haritamız var? Geçtiğimiz yılın rakamlarıyla konuşursak, tüm dünyada yaklaşık 1 milyon adet araç satıldı. Bir önceki yıla oranla yüzde 54’lük bir artış söz konusu. Şimdiye kadar yollardaki elektrikli otomobil sayısı da 3 milyona ulaşmış oldu.
Ülkemizde 4500 adet hibrid, 76 adet ise yüzde 100 elektrikli araç satıldı geçen yıl. 2018 yılının ilk çeyreğinde satılan elektrikli ve hibrid otomobil rakamlarıysa şöyle: Toplam 1300 adet satış içinde 48 adet yüzde 100 elektrikli otomobil bulunuyor. Bu hızla devam ederse yıl sonunda yaklaşık 200 adet yüzde yüz elektrikli araç trafiğe çıkacak. Bu oran bir önceki yıla oranla yüzde 300 artış demek.
Avrupa ve Türkiye karşılaştırması yaparsak bu rakamların bizde henüz emekleme döneminde bile olmadığını görürüz. Çünkü Avrupa düşük emisyonlu çevreci yatırımlar yaparken bizde yatırımlar ve teşvikler hâlâ fosil kaynaklara yapılıyor.
Türkiye’de Toyota, Renault, BMW gibi fosil yakıtla çalışan otomobil satışında lider markalar, yüzde 100 elektrikli otomobil satışında da liderliğini koruyor. Tesla’nın henüz Türkiye’de bir satış kanalı olmadığı için yollardaki otomobil rakamları da düşük. Ancak şimdiye kadar Türkiye’de 60 adet elektrikli Tesla’nın kullanıldığı biliniyor. Tesla geçtiğimiz günlerde Türkiye yapılanması için personel alımına başladı. Yıl sonunda Türkiye’de servis ve satış ofisinin açılışını gerçekleştireceği tahmin ediliyor.
Vergi karmaşası
Peki, Avrupa ultra hızlı şarjı ya da kablosuz şarjı konuşurken biz ne yapıyoruz? Ülkemizde 2011 yılından itibaren uygulanan 0 MTV ve düşük ÖTV oranı sayesinde 6 bin adetin üzerinde elektirkli ve hybrid araç yollara çıktı. Dünyanın birçok yerinde çevreci olması nedeniyle vergi avantajı ile desteklenen ve teşvik edilen elektrikli araçları ülkemizde yeni torba yasalarla tam tersi bir uygulamaya tabi tutuluyor. Mart 2018’de elektrikli araçlara uygulanan yüzde 0 MTV tarifesine yüzde 25 zamlı olarak vergilendirilmesi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
Dünya genelinde ve Avrupa Birliği’nde, dizel ve benzin motorlu araçlara yönelik üretim ve ulaşım kısıtlamaları uygulanmaya başlanırken, yüksek emisyon oranına sahip, çevresel felaketlere yol açan araçlar yüksek oranda vergilendirilirken, ülkemizde tam tersi olarak elektrikli araçlar aleyhine gelişmeler yaşanıyor.
Otomobil satışları düşük. Çünkü şarj istasyonları da henüz çok az. Türkiye geç de olsa (her alanda olduğu gibi) bu alanda da gelişmeleri geriden takip ediyor. Ancak özel sektör dünyanın bu alanda gittiği yeri bildiği için Türkiye’deki kısıtlamaları göz ardı ederek yatırımlarına devam ediyor.
Elektrikli ve hybrid otomobillere hizmet veren şarj istasyon sayısı 2017 yılı rakamlarıyla yaklaşık 1500. Bu rakam kullanıma açık istasyonlar açısından incelendiğinde yarı yarıya düşüyor.
Yerli otomobil yüzde 100 elektrikli olacak
